Wrota Mazowsza
e-uslugi.wrotamazowsza.pl
Lipsko
Nazwa jednostki: Powiat ziemski lipski
Dane teleadresowe:
Starostwo Powiatowe w Lipsku, Rynek 1, 27-300 Lipsko
tel. (48) 378 30 11, fax (48) 378 30 44
e-mail: starosta.wli@powiatypolskie.pl
Strona www: www.powiatlipsko.pl
Powierzchnia: 740 km2
Liczba mieszkańców: 36 207
Położenie geograficzno-przyrodnicze: Południowo-wschodnia część województwa mazowieckiego. Powiat położony jest na obszarze trzech jednostek fizjograficznych: Równiny Radomskiej, Przedgórza Iłżeckiego i Małopolskiego Przełomu Wisły. Powiat składa się z 6 gmin: Chotcza, Ciepielów, Rzeczniów, Solec nad Wisłą, Sienno oraz miasto i gmina Lipsko. W opracowaniach Międzynarodowej Unii Ochrony Przyrody i jej Zasobów dolinę Wisły w rejonie Chotczy i Solca zaliczono do obszaru NATURA2000.
Gospodarka, przemysł, rolnictwo, inwestycje: Powiat Lipsko ma charakter rolniczy. Dominują tradycyjne uprawy: zboża i rośliny okopowe. Znaczny areał zajmują również rośliny sadownicze tj. wiśnia, jabłoń oraz warzywa: kapusta, kalafior. Przemysł koncentruje się głównie w stolicy powiatu, gdzie inwestorzy zagraniczni zlokalizowali swoje zakłady produkcyjne tj. Firma KINGSPAN - zajmująca się produkcją płyt warstwowych (inwestor irlandzki), SCANDIC FOOD - zakład przetwórstwa owoców i warzyw (inwestor duński). Do dobrze prosperujących firm możemy zaliczyć: MARBET, UNIMAR, P.P.H.U. ROL-MOT, Zakład Przetwórstwa Owocowo - Warzywnego GOMAR, Zakład Przetwórstwa Mięsnego PUBLIMA z siecią hurtowni , MLEKO sp. z o.o. - Zakład Przetwórstwa Mleka.
Historia, dziedzictwo i kultura: Ziemie dzisiejszego powiatu były zamieszkałe już na początku naszej ery, o czym świadczą odkryte dymarkowe piece hutnicze i stanowiska osadnicze. W średniowieczu jako pierwsi swoje osady postawili Lędzianie. To do nich należał odkryty w okolicach Solca nad Wisłą ośrodek osadniczy pochodzący z VIII w. Kolejna osada znajdowała się w Gniazdkowie k. Chotczy. Ziemia Lipska była niegdyś częścią Ziemi Sandomierskiej Wiodły tędy szlaki handlowe. Jednym z nich przemieszczali się kupcy wzdłuż Wisły z południa Europy nad Bałtyk po jantar, a drugim „Szlakiem wołowym” z zachodu na wschód Europy przepędzano stada krów, wożono mięso i skóry. Obydwa te szlaki krzyżowały się w okresie średniowiecza w Solcu nad Wisłą umożliwiając rozwój miejscowości. Duży wpływ miała również płynąca obok królowa polskich rzek – Wisła, a przy niej port i komora celna. Tu przeładowywano sól z Wieliczki, ładowano na tratwy zboże, spławiając je do Gdańska. Rozwój tutejszych miejscowości zapoczątkował okres panowania Kazimierza Wielkiego. Okres prosperity przerwały wojny ze Szwedami w XVII wieku, rozbiory Polski a następnie powstanie styczniowe w 1863 roku. Ziemia Lipska była również świadkiem zaciętych walk w powstaniu listopadowym oraz podczas I i II wojny światowej. Do najbardziej znanych osób związanych z Ziemią Lipską należą: Zbigniew Oleśnicki - biskup krakowski, sekretarz kancelarii królewskiej i doradca Władysława Jagiełły, Jacek Malczewski - słynny malarz, Adolf Dygasiński - pisarz, Wacław Karczewski - pisarz, autor powieści "W Wielgiem" uznanej za pierwowzór książki Władysława Reymonta "Chłopi", Antoni Gustaw Bem - znany historyk literatury polskiej, nauczyciel Stefana Żeromskiego, płk. Dionizy Czachowski - jeden z przywódców powstania styczniowego, ks. prof. Włodzimierz Sedlak - twórca bioelektroniki, ks. Jan Wiśniewski - regionalista, autor książek opisujących historię i zabytki dekanatów ziemi kieleckiej i radomskiej, Jan Sońta ps. "Ośka" - płk. dowódca zgrupowania BCh. i wielu innych.
