Jednostki samorządowe
Kozienice
Nazwa jednostki: Gmina Miejska Kozienice
Dane teleadresowe:
Urząd Miejski w Kozienicach, ul. Parkowa 5, 26-900 Kozienice
tel. (48) 611 71 00, fax (48) 614 20 48
e-mail: urzad@kozienice.pl
Strona www: www.kozienice.pl
Powierzchnia: 24 448 ha
Liczba mieszkańców: 31 679
Historia, dziedzictwo i kultura: Kozienice są jednym z najstarszych miast Polski o ponad 460-letniej historii, ściśle związanej z polskimi królami. W XII wieku Kozienice były osadą położoną nad samą Wisłą, płynącą niegdyś pod miastem i na skraju lasów Puszczy Radomskiej. Początkowo wieś była własnością norbertanek z Płocka. Od 1429 roku dobra puszczańskie przeszły na własność królewską i pozostały nią wraz z osadą aż do upadku Rzeczypospolitej. Ten olbrzymi obszar leśny królowie polscy upodobali sobie jako miejsce łowów. Dlatego też powstała konieczność zbudowania dworu, który z czasem zaczął odgrywać coraz większą rolę. W XIV i XV wieku był on miejscem odpoczynku dla króla Władysława Jagiełły podróżującego traktem z Krakowa (ówczesnej stolicy Polski) i przystankiem przed przeprawą w Świerżach przez Wisłę. „Królewskim Gościńcem”, którego fragmenty pozostały do naszych czasów w Puszczy Kozienickiej, podróżowali także inni Jagiellonowie. Pod koniec 1466 roku zatrzymał się tutaj Kaziemierz Jagiellończyk (najmłodszy syn Jagiełły), któremu 1 I 1467 roku urodził się syn - późniejszy król Polski - Zygmunt I Stary. Narodziny tego króla upamiętnia kolumna - będąca najstarszym wolnostojącym nienagrobnym pomnikiem w Polsce. W 1549 r. Zygmunt II August (syn Zygmunta I Starego) zatroszczył się o Kozienice zalecając uporządkowanie terenów położonych bliżej dworu i wydał przywilej na założenie miasta Kozienice. Późniejsze przeniesienie stolicy do Warszawy ograniczyło znaczenie ważnego traktu z Krakowa na Litwę. Był on rzadziej uczęszczany i pozostawione na uboczu Kozienice wraz z dawnym dworem królewskim straciły na ważności. Dwór był stary i opuszczony, potem przyszły czasy wojen szwedzkich, mieszkańców zdziesiątkowała dżuma. W I połowie XVIII wieku dla kolejnego króla polski Augusta III Sasa, który był wielkim zwolennikiem łowów i często odwiedzał Kozienice, musiano wybudować nowy budynek reprezentacyjno-mieszkalny. Powstał więc dwór o staropolskim charakterze.