Jednostki samorządowe
Szydłowiec
Nazwa jednostki: Powiat ziemski szydłowiecki
Dane teleadresowe:
Starostwo Powiatowe w Szydłowcu, Plac Marii Konopnickiej 7, 26-500 Szydłowiec
tel. (48) 617 10 08, fax (48) 617 10 61
e-mail: powiat@szydlowiecpowiat.pl
Strona www: www.szydlowiecpowiat.pl
Powierzchnia: 452,22 km2
Liczba mieszkańców: 40 717 (stan na dzień 31.VI.2012 r.)
Położenie geograficzno-przyrodnicze: Powiat Szydłowiecki położony jest w południowej części województwa mazowieckiego i graniczy z województwem świętokrzyskim.W jego skład wchodzi 5 gmin (Szydłowiec, Chlewiska, Jastrząb, Mirów, Orońsko) i 88 sołectw. Stolicą powiatu jest miasto Szydłowiec położone przy drodze krajowej E-7 Warszawa – Radom – Kraków. O specyfice tego terenu świadczy urozmaicony krajobraz: od wzgórz i wzniesień Wyżyny Kielecko-Sandomierskiej na południu po Równinę Radomską na północy.
Gospodarka, przemysł, rolnictwo, inwestycje: Występujące tu surowce były przedmiotem eksploatacji i obróbki jeszcze w epoce kamienia (krzemień), w średniowieczu i w okresie nowożytnym (piaskowiec, rudy żelaza). Ośrodki ich wydobycia i przetwarzania liczyły się w potencjale gospodarczym Staropolskiego Okręgu Przemysłowego. Bogate tradycje kamieniarskie (kontynuowane po dzień dzisiejszy) i hutnicze wyróżniają powiat w skali kraju, a zabytkowa huta żelaza w Chlewiskach jest unikatem w skali europejskiej. Tradycje te utrwaliły nazwy miejscowe, np.: Ruda, Kopalnia, Kuźnia, Kuźnica, Huta, Hucisko, Goworek (od: gwarek = górnik), Piece (wapienniki), Tracze (tartak), Budki i Majdanki (osady śródleśne), a także figury św. Barbary stawiane przez górników swej patronce. Obiekty dawnego górnictwa kamiennego (łomy piaskowca) wraz z interesującymi odsłonięciami i formami morfologicznymi są wykorzystywane w edukacji przyrodniczej i kulturowej. Przejawem wysokiego poziomu kultury materialnej i rzemiosła były produkowane w Szydłowcu od 4. ćwierci XIX w. po rok 1939 sławne bryczki, a w okresie międzywojennym nadwozia do samochodów, które jeździły w Warszawie jako pierwsze w Polsce taksówki. Sięgające średniowiecza tradycje rzemiosła i handlu są kontynuowane po dzień dzisiejszy, choćby w formie wyrobów ze szkła i ceramiki oraz cotygodniowych targów, również w działalności Cechu Rzemiosł Różnych w Szydłowcu.
Historia, dziedzictwo i kultura: Pozostałościami bogatej historii powiatu są historycznie ukształtowana struktura przestrzenna i bogate zasoby dziedzictwa kulturowego. Najcenniejszym i najlepiej zachowanym dziełem architektury i sztuki jest późnogotycki kościół pw. św. Zygmunta w Szydłowcu. Oryginalnym dziełem jest też, wielokrotnie niszczony i restaurowany, późnorenesansowy ratusz szydłowiecki i stojący przed nim pręgierz – świadek staropolskiego prawa. Również zamek – tętniące dzisiaj życiem Szydłowieckie Centrum Kultury Zamek i siedziba unikatowego w Polsce Muzeum Ludowych Instrumentów Muzycznych. Cenne zabytki architektury i sztuki znajdują się także w Chlewiskach. Są to: najstarszy w powiecie XIII – wieczny kościół, przebudowany i wyposażony w XVI-XVII w. oraz otoczony krajobrazowym parkiem nowożytny dwór. Przykładem romantycznej rezydencji jest odrestaurowany zespół dworski w Orońsku, w którym mieści się ogólnopolskie Centrum Rzeźby Polskiej – instytucja kultury z ośrodkiem pracy twórczej dla rzeźbiarzy i stałą galerią współczesnej rzeźby. Spośród miejsc historycznych na uwagę zasługują upamiętnione miejsca starć i potyczek w czasie powstania styczniowego w 1863 r. w Szydłowcu, Stefankowie i Krogulczy Mokrej, a z okresu II wojny światowej – walk pod Szydłowcem we wrześniu 1939 r. oraz tragicznej pacyfikacji wsi Skłoby w kwietniu 1940 r. Ważne miejsce pośród cmentarzy wyznaniowych zajmują: cmentarz rz.-kat. w Chlewiskach, z grupą unikatowych nagrobków żeliwnych wykonanych w miejscowych odlewniach, oraz cmentarz żydowski w Szydłowcu, należący do największych w Polsce nekropolii mozaistów, liczący ponad 3100 kamiennych nagrobków-macew o oryginalnej symbolice.
Dwór w Chlewiskach, fot. Wiesław Wismont
ul. Jagiellońska 26
03-719 Warszawa
tel. (+48 22) 5979-100
fax (+48 22) 5979-290
e-mail: urzad@wrotamazowsza.pl
w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Mazowieckiego 2007-2013.