Jednostki samorządowe
Chlewiska
Nazwa jednostki: Gmina Wiejska Chlewiska
Dane teleadresowe:
Urząd Gminy w Chlewiskach, ul. Czachowskiego 49, 26-510 Chlewiska
tel. (48) 628 70 53, 628 70 54, fax (48) 628 72 71
e-mail: chlewiska@chlewiska.pl
Strona www: www.chlewiska.pl, www.bip.chlewiska.pl
Powierzchnia: 124,2 km2
Liczba mieszkańców: 6 367
Położenie geograficzno-przyrodnicze: Gmina Chlewiska leży w południowej części województwa mazowieckiego, w powiecie szydłowieckim; na pograniczu świętokrzyskiego i mazowieckiego. Dojazd do niej jest możliwy i dogodny z wszystkich kierunków – od strony Krakowa, Kielc, Warszawy; także od wschodu i zachodu. Podzielona jest na 23 sołectwa. Jej powierzchnia jest w 60 proc. zalesiona; krajobrazowo urozmaicona – leży u stóp Gór Świętokrzyskich.
Gospodarka, przemysł, rolnictwo, inwestycje: Rozwój gospodarczy i społeczny Chlewisk i okolic był związany z hutnictwem żelaza. Występująca na tym terenie ruda żelaza (syderyt i limonit) oraz olbrzymie zasoby drewna z okolicznych lasów - warunkowały tworzenie się przemysłu metalurgicznego. Już w XVI wieku pracowały na tym terenie kuźnica z dymarką. Szczególnie dynamiczny okres przeżywają Chlewiska i okolice w XIX wieku; pracują tu blachownie i fabryki gwoździ. W niedalekim Aleksandrowie już od osiemnastego stulecia pracują wielkie piece, a dobra chlewiskie wchodzą w skład Staropolskiego Okręgu Przemysłowego. Pod koniec XIX wieku prowadziło działalność hutniczą w Chlewiskach Francuskie Towarzystwo Metalurgiczne; wielki piec, który został zbudowany wówczas w Chlewiskach pracował aż do 1940 roku.
Historia, dziedzictwo i kultura: Początki samych Chlewisk tkwią w XII wieku – ich właścicielem był wówczas Piotr Dunin hrabia na Skrzynnie, który był również fundatorem kościoła parafialnego oraz budowniczym miejscowego dworu, zamku, późniejszego pałacu. Wśród właścicieli Chlewisk i miejscowości okolicznych wymieniani są: Duninowie, Firlejowie, Odrowążowie -Szydłowieccy i Chlewiccy; Podkańscy, Platerowie i Sołtycy. Mieszkańcy naszej gminy mogą się poszczycić bogatą tradycją niepodległościową. W okresie Powstania Styczniowego tu walczyły wojska powstańcze pod wodzą Langiewicza; szczególnie brawurowe potyczki były toczone przez oddział powstańczy Dionizego Czachowskiego ( Bitwa pod Stefankowem - 22 kwietnia 1863 r.)
Na terenach gminy działał w czasie II wojny światowej Wydzielony Oddział Wojska Polskiego mjr Henryka Dobrzańskiego „Hubala” przy ogromnej pomocy miejscowej ludności. W odwecie za tę udzielaną pomoc, 11 kwietnia 1940 roku Niemcy spalili wieś Skłoby, a jej 215 mieszkańców rozstrzelali w lesie pod Stefankowem. Wcześniej, bo 4 kwietnia 1940 roku identyczny los dotknął 75 mieszkańców Stefankowa, którzy zostali zamordowani przez hitlerowców na Firleju pod Radomiem. 21 sierpnia 1944 roku pod Antoniowem żołnierze 4 Pułku Piechoty Legionów AK pod dowództwem mjr Józefa Włodarczyka stoczyli całodzienną zwycięską bitwę z wojskami niemieckimi.
Cennymi walorami gminy jest przyroda: piękny urozmaicony krajobraz, czyste środowisko z rybnymi wodami i przepięknymi lasami pełnymi leśnego runa; zachwycają skalne głazy oraz ich skupiska, rzadko spotykane rośliny i wspaniałe widoki. Nasza gmina cieszy się dużą popularnością wśród rowerzystów i zwolenników turystyki pieszej. Znajdującym się na terenach gminy Czerwonym Szlakiem Partyzanckim HUBALA co roku wędrują grupy młodych i dorosłych turystów.
Na wyróżnienie zasługuje zespół pałacowy Manor House z parkiem krajobrazowym, znajdującym się w centrum Chlewisk. Ośrodki wypoczynkowe i gospodarstwa agroturystyczne nad akwenami w Chlewiskach, Koszorowie i Aleksandrowie umożliwiają atrakcyjne spędzenie wolnego czasu i zachęcają do czynnego wypoczynku.
W Chlewiskach warto obejrzeć zabytkową Hutę Żelaza, stanowiącą oddział warszawskiego Muzeum Techniki. Jest ono obecnie intensywnie remontowane; jego obecne zbiory mają zostać rozszerzone o kolejne eksponaty techniki i kultury materialnej - maszyny, urządzenia z byłej fabryki Norblina oraz zabytkowe stare pojazdy samochodowe. Z niecierpliwością oczekujemy otwarcia nowych muzealnych zbiorów, które uatrakcyjnią wizyty i pobyt w naszej gminie.
Pięknym zabytkowym obiektem pochodzącym z XII wieku jest kościół parafialny pw. Św. Stanisława Bp Męczennika, przebudowany w XVI wieku. Kościół zawiera detale architektoniczne z okresu romańskiego, gotyckiego oraz czasów późniejszych z piękną kamieniarką i tablicami nagrobnymi.
Szanowni Państwo, serdecznie zapraszamy do Chlewisk i innych miejscowości naszej gminy. Jeżeli będziecie Państwo przebywać gdzieś w pobliżu, zatrzymajcie się u nas. Choćby na chwilę, bo warto.
Kościół Św. Stanisława Bp Męczennika w Chlewiskach
Zabytkowa Huta Żelaza w Chlewiskach
ul. Jagiellońska 26
03-719 Warszawa
tel. (+48 22) 5979-100
fax (+48 22) 5979-290
e-mail: urzad@wrotamazowsza.pl
w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Mazowieckiego 2007-2013.